Evelien Ploos van Amstel
Industrial Design Engineering, 2e jaars master
Track: Architectural Building Components Design Engineering
Universiteit Twente
One for all; een duurzaam bouwsysteem
In een tijd waar zaken als duurzaamheid, grondstoffenschaarste, leegstand en hergebruik steeds belangrijkere termen en thema’s worden, wordt de vraag naar slimme bouwoplossingen steeds groter. Daarom werd de vraag gesteld: ‘Hoe maak je een flexibel, demontabel bouwsysteem wat volledig uit hernieuwbare materialen is opgebouwd?’
Dit is de vraag waarmee deze opdracht is begonnen. Want ondanks dat een systeembouwer voor (semi-)permanente huisvesting al inspeelt op prefabricatie, demontabel bouwen, multi-inzetbaarheid en hergebruik, kunnen ook daar nog grote verbeteringsslagen gemaakt worden. Waar in sommige markten als de auto-industrie of bij veel consumentenproducten zaken als generiekheid, modulariteit, inwisselbaarheid, etc. normaal zijn, is dit in de bouw toch nog geen gemeengoed. Binnen de opdracht van het ontwikkelen van een duurzaam bouwsysteem lag de focus daarom op een aantal punten, namelijk; hoge kwaliteit hergebruik, toekomstbestendigheid, flexibiliteit, maximalisatie van de levensduur, minimaliseren van het materiaalgebruik en het minimaliseren van de milieu-impact.
Een van de eerste en belangrijkste stappen om dit te realiseren is het vervangen van traditionele bouwmaterialen als beton en staal door hout geweest. Buiten de hernieuwbare aard van het materiaal, zorgt dit ook voor een erg licht gebouw, wat ondanks wat uitdagingen, ook heel veel voordelen met zich meebrengt op bijvoorbeeld het gebied van transport, arbeid en montage.
Om de doelen verder te kunnen bewerkstelligen is demontabelheid en onafhankelijkheid van de systeemelementen een essentieel punt. De oplossing is gevonden in het benadrukken en uitbuiten van de overeenkomsten tussen bouwdelen, in plaats van te focussen op de verschillen. Dit heeft er zodoende voor gezorgd dat er een systeem is ontwikkeld waarbij één generiek basiselement ingezet kan worden voor zowel vloeren, gevels als daken door deze in de houten constructie te plaatsen. Door de uniformiteit van het element en de kleine afmetingen ontstaat een product wat op grote schaal geautomatiseerd geproduceerd kan worden. Bovendien realiseert het een hoge mate van flexibiliteit van het gebouw, zowel bij montage, als tijdens gebruik, als bij herbestemming of verplaatsing. De kleinere afmetingen van de geprefabriceerde elementen zorgen er bovendien ook voor dat het element tilbaar blijft en dus of in de fabriek gemonteerd kan worden tot een groter element wat op de bouw met kranen geplaatst wordt, of op de bouwplaats met de hand in de draagconstructie gemonteerd kan worden. Door deze generiekheid en seriematigheid is het systeem volledig project onafhankelijk geworden, kan het aangepast worden aan de gestelde gebruikseisen of -functie en kan het zodoende ingezet worden in allerhande toepassingen; van nieuwbouw, tot uitbouw, tot renovatie, zowel nu als in de toekomst.