Categoriearchief: Conceptueel bouwen

SYSTEEM ROTTINGHUIS, EEN KIND VAN ZIJN TIJD

Een serie over systeemwoningen -12-

Van portiek naar galerij

Het systeem ‘Rottinghuis’ is te typeren als een montagebouwmethode voor de middelhoogbouw, waarbij geprefabriceerde betonnen wanden en vloeren op het werk met een kraan worden gemonteerd. De gevel is veelal uitgevoerd in een op de bouwplaats gemetselde constructie. De eerste toepassingen dateren van 1949 (Groningen) en tot begin jaren zeventig zijn er circa 17 duizend woningen gebouwd, vooral in Groningen (35 procent), Zuid-Holland (40 procent) en Noord-Brabant (25 procent)(1).

Het systeem Rottinghuis is een kind van zijn tijd. In eerste instantie overheerste de portieketagewoning, al of niet gecombineerd op kleine schaal met experimenten. Te denken valt aan de triplex-woningen of de toepassing van een gemeenschappelijke waskeuken en een gemeenschappelijke speelhoek in het complex Florakade te Groningen. De portieketagewoningen kunnen wel of niet beschikken over een wisselbeuk. In principe zijn alle ‘portieksmaken’ vertegenwoordigd. Eind jaren vijftig doet de galerijwoning zijn intrede (1956) en dit woningtype zal uiteindelijk dominant worden

BouwhulpGroep Systeemwoning Rottinghuis - foto's IBC gecombineerd

Verder lezen

Energiearme concepten trekken de woningmarkt weer vlot

Woningen zijn te duur. De verwachting is dat de prijzen nog verder dalen omdat mogelijke kopers onvoldoende hypotheek krijgen en verhuurders worstelen met onrendabele exploitaties. Grondbezitters verlagen aarzelend hun prijzen, beleggers nemen met wat minder rendement genoegen, maar vooral aanbieders van concepten reageren met woningconcepten die al tot 25% betere prijs/prestatie hebben. Er zijn inmiddels alleszins betaalbare energiearme oplossingen beschikbaar, zowel voor nieuwbouw als renovatie. Als deze mogelijkheden worden benut kan de woningmarkt daardoor weer opleven. Door nodeloze kosten te vermijden, (onnodige woonlasten, overbodige afschrijvingen op de grond) komen we sneller uit de crisis. Omdat van deze vernieuwende concepten nog te weinig gebruik wordt gemaakt start het Netwerk Conceptueel Bouwen hiervoor een actieplan. Op haar jaarcongres, op 31 januari 2013 wordt hiermee gestart. Dit plan is opgezet met het programma De Energiesprong van Platform 31. Verder lezen

Systeemwoningen en het verleden als eigenschap

Een serie over systeemwoningen -11-

Verleden als eigenschap

Bij systeemwoningen speelt het verleden en de ontstaansgeschiedenis een evidente rol bij de waardering ervan door het brede publiek. Werden zij tijdens de oplevering bejubeld vanwege hun comfort, nu wordt er veelal denigrerend gesproken vanwege het ‘sobere’ uiterlijk. In deze tussenbeschouwing wordt getracht een verband te leggen tussen de kenmerken en mogelijke waarde-indicatoren, om zo een beter beeld van de toekomst te krijgen. De subtitel ‘verleden als eigenschap (1) tracht hiermee de essentie te duiden. In wezen moet de eigenschap opgesloten liggen in het oorspronkelijk ontwerp en moet dit voldoende aanleiding geven tot herpositionering voor de toekomst.
Circa 20 procent van de woningvoorraad uit de naoorlogse periode tot 1975 is gebouwd als een of andere vorm van systeembouw, waarbij prefabricage en projectoverstijgende oplossingen de leidraad vormden(2). In die periode hebben ze een belangrijke rol gespeeld bij de introductie van meer industriële technieken en bij de toepassing van nieuwe materialen. Al met al wist een reeks van systemen de arbeid op de bouwplaats met zo’n 70 procent te reduceren. Gezien het heersende woningtekort en de beperkte arbeidscapaciteit, heeft de systeembouw een belangrijke rol gespeeld bij de eerste grote golf van de verdergaande industrialisatie van de woningbouw. Maar het is niet alleen de bouw- en productietechniek waarin de waarde ervan schuilt. Ook de ontwikkelde plattegrond, het comfort en in veel gevallen het beeld spreken nog steeds tot de verbeelding.
In dit artikel ‘Systeemwoningen en het verleden als eigenschap’ proberen we ons te bezinnen op dit verleden, met het oog op de toekomst.

Bouwhulpgroep Systeemwoningen  Economische waarden

Verder lezen

WILMA-bouwsysteem, tunnelen als uitvoeringsmethode

Een serie over systeemwoningen -10-

Zoals zoveel bouwsystemen verwijst ook dit systeem naar de bouwer en ontwikkelaar ervan. Wilma Bouw was een bouwbedrijf, gevestigd te Weert, die vandaaruit haar activiteiten ontwikkeld heeft (1).
Het bouwsysteem ‘Wilma’ is een gietbouwmethode voor laag-, middelhoog- en hoogbouw, waarbij gebruik is gemaakt van een stalen bekisting voor de draagwanden en men zich voor de vloeren bediende van een houten bekisting met stalen onderstel. Als alternatief werden halve tunnelelementen voor wanden en vloeren als bekistingsmaterieel ingezet (2). De drager van het systeem was de bekistingsmethodiek. Met deze uitvoeringsmethode, in combinatie met standaardisatie en prefabricage, werd een reductie van zo’n 60 procent van de arbeidsuren op de bouwplaats gerealiseerd. Vanaf de introductie van het systeem in 1960 tot 1975 zijn er circa 12 duizend woningen gebouwd, voornamelijk in Noord-Brabant en Limburg.
In de loop der jaren is ongeveer 15 à 20 procent gesloopt van de galerijwoningen en is een substantieel deel van circa 30 procent in handen gekomen van eigenaar-bewoners. Nog slechts de helft is in beheer van een sociale verhuurder of belegger (3).

Bouwhulpgroep_Wilma_systeemwoning_foto_Bleijerheide_1000px

Verder lezen

VANEG, een voorloper van het prefab betoncasco

Een serie over systeemwoningen -9-

In Nederland staan circa zevenduizend woningen, die gebouwd zijn als Vaneg-systeemwoning (1). Op dit moment zijn de woningen slechts voor een deel te achterhalen en te lokaliseren. Mogelijk zijn hiervoor een tweetal redenen te noemen: de woningen zijn niet meer onder de oude naam bekend en tegelijkertijd is een substantieel deel in handen van eigenaar-bewoners. Een deel van de bouw is in het verleden ook, buiten de sociale sector om, opgedragen door beleggers (o.a. pensioenfondsen).
De naam Vaneg verwijst naar de initiatiefnemer van het bouwsysteem: Van Egteren Bouwnijverheid N.V. Nog steeds worden er in Hasselt betonelementen gemaakt (Heembeton) (2). Kenmerkend voor de Vaneg-woningen is de toepassing van grote betonnen elementen. De wanden zijn verdiepingshoog en maximaal 4,30 m1 breed en de vloeren bestaan ook uit geprefabriceerde elementen. De langsgevels zijn opgebouwd uit geprefabriceerde houten pui-elementen. Het resultaat van de gekozen bouwmethode was dat de arbeidsuren op de bouwplaats met 70 procent werden gereduceerd (3).

BouwhulpGroep_Impressie_Ontwerp_Vaneg_woningen_Ulft_1000px

BouwhulpGroep_Bestaand_Vaneg_woningen_Ulft_1000px

Verder lezen

Prijswinnaars bekend De Voorsprong 2012

Concepten energienotaloze nieuwbouw en renovatie onder 100.000

Tijdens manifestatie de Voorsprong won woningcorporatie Portaal de prijs voor meest vernieuwende opdrachtgever, ENDIS Portiekflatrenovatie de prijs voor het beste renovatieconcept en PlusWonen van VolkerWessels kreeg de prijs voor meest innovatieve nieuwbouwconcept.

Bouwsector levert vandaag: energie-ambitieus én betaalbaar
De Tweede Kamer heeft de invoering van striktere toepassing van het energielabel afgewezen, maar tijdens De Voorsprong was duidelijk dat de bouw geen wettelijk energielabel nodig heeft. De Manifestatie bood geen ruimte voor crisis-denken.
De genomineerde concepten bieden betere energieprestaties tegen veel scherpere prijzen dan vorig jaar. De focus beperkt zich niet tot bouwen alleen, ook beheer, energielevering en de financiën hebben een plek. Wat verder opvalt is dat bewoners meer betrokken worden. ‘Een huis is tenslotte een emotioneel object,’ zo sprak prof.dr.ir. Ankie van Hal (hoogleraar Sustainable Housing and Development aan de Business Universiteit Nyenrode) tijdens de Voorsprong.

Verder lezen

Kwaliteitssturing in de bouw, een kwestie van de juiste stappen

Auteurs: Jelle Persoon en Yuri van Bergen

serie over kwaliteitssturing deel – 1 –

Kwaliteit is vanzelfsprekend een sleutelbegrip in de praktijk van nieuwbouw, renovatie en onderhoud. Voor alle partijen is het uiteindelijk van belang dat de gewenste en geplande kwaliteit ook wordt gerealiseerd, vanwege de zekerheid en de continuïteit in de tijd. Kwaliteitsbewaking en kwaliteitsborging zijn dan ook belangrijke taken binnen het bouwproces. Het vormgeven aan deze taken is zowel voor de opdrachtgevers als voor het bouwbedrijf nog steeds een lastige opgave. En alleen met begrippen als garantie en vertrouwen komen we in de huidige bouwpraktijk er niet. Daarom is de zoektocht naar een effectieve aanpak in volle gang.

Verder lezen

Gevraagd energiezuinige concepten, beloning €75.000,-!

Vanaf 25 augustus 2012 is het mogelijk voor conceptaanbieders om zich in te schrijven voor De Voorsprong 2012. De Manifestatie De Voorsprong 2012 vindt plaats op 22 november dit jaar. De Voorsprong wordt dit jaar ondersteund door ondermeer Aedes, NVTB, Vernieuwing Bouw en SBR. HIER staat alle informatie.

Twee essentiële zaken zijn nodig om betaalbare, innovatieve en energieambitieuze woningen te realiseren: vernieuwende opdrachtgevers die uitvragen op basis van prestaties en coalities van bouwpartijen die gezamenlijk mooie concepten aanbieden. Dit jaar staat De Voorsprong in het teken van de ontmoeting tussen de opdrachtgevers en de conceptaanbieders. Dit is het vertrekpunt voor vernieuwing. Dit is een goed vertrekpunt om innovatieve energieaanpak te ontwikkelen.

Verder lezen

Prijs meest vernieuwende opdrachtgever

Nog 2 dagen, dan sluit de termijn voor de voordracht!!

Niet alle opdrachtgevers zijn erop uit aanbieders in de bouw het vel over de oren te halen. Sommige gunnen ook opdrachten op basis van andere waarden, zoals de mate waarin ze ‘ontzorgd’ worden. En baseren hun keuze voor een aanbieder op de (energie)prestaties waaraan een bouwproject volgens de specificaties beantwoordt. Een vernieuwende opdrachtgever in het zonnetje zetten en de innovatie in de bouw stimuleren is het doel van de prijs die het Netwerk Conceptueel Bouwen samen met de Energiesprong heeft ingesteld. Organisaties zoals Vernieuwing Bouw, Aedes, Bouwend Nederland, NVTB, AFNL en andere, steunen dit initiatief.

Opdrachtgever kunnen zichzelf niet nomineren maar moeten voorgedragen worden door aanbieders. Uit de nominaties tot dusver blijkt dat een vernieuwende opdrachtgever de expertise in de markt gebruikt bij het uitwerken van oplossingen, in plaats van zelf het wiel te willen uitvinden. Ook opdrachtgevers die bij voorbaat een maximaal budget meegeven en aanbestedingen op hun prestaties beoordelen, scoren goed bij aanbieders. Verder lezen