Categoriearchief: Levensduurdenken

Manifest Renovatievisie 2050

De toekomst begon in 2012

2012

Het is al weer 18 jaar geleden dat de revolutie begon. Ik weet het nog goed: 2012. Net terug van een reis naar China trof ik een nieuwe regeringsploeg met een omstreden regeerakkoord aan. Het was al een aantal jaren crisis in Europa en de bouw had het zwaar. Het kabinet Rutte-Samson leek daar nog een schepje bovenop te doen door woningcorporaties, substantiële opdrachtgever voor de woningbouwsector, zwaar te belasten met heffing die de begrotingstekorten van de overheid moesten helpen wegwerken. Echter, het regeerakkoord (hoofdstuk ‘Duurzaam groeien en vernieuwen’) sprak ook over een deal met diezelfde woningcorporaties. En die kwam er. Met ongekende gevolgen voor de hele bouwsector.

Dat die deal in de lucht zat kan je, terugkijkend, zien aankomen: er lag het verduurzamingsvraagstuk van de gebouwde omgeving, waarvoor zowel corporaties als particulieren geen financiering konden vinden, en, daarnaast leek het energievraagstuk een bedreiging te worden voor de betaalbaarheid van wonen. Maar dat de uiteindelijke invulling van die ene zin in dat Regeerakkoord een impact zou hebben die de bruteringsoperatie van 1995 overtrof, was nog niet te voorspellen.

DEN HAAG-TWEEDE KAMER-VRAGENUURTJE

bron: Google

Verder lezen

De systeemwoningen in de verdrukking

Een serie over systeemwoningen -2-

Zoals reeds in het eerste artikel ‘Van systeemwoning naar concept: de ogenschijnlijke herhaling’ in deze serie is aangegeven, zijn in de periode 1950-1975 circa 450 duizend systeemwoningen gebouwd (1). In de afgelopen decennia (1990 tot nu) is dit aantal structureel afgenomen door sloop. De inschatting is dat zo’n 20 procent verdwenen is door sloop en dat in de nabije toekomst nog eens zo’n 20 procent dit lot zal ondergaan (2). Dit houdt in, dat de kwaliteitsaanpassing zich zal beperken tot maximaal 60 procent van de gerealiseerde systeemwoningen in het verleden. En hiervan is reeds een substantieel deel structureel aangepakt in de afgelopen tien à vijftien jaar (stel 10 procent). De aandacht zal in de nabije toekomst naar zo’n 200 à 250 duizend systeemwoningen gaan, die om een ingrijpende aanpassing vragen en op die wijze als woning weer een lange periode dienst kunnen doen op de woningmarkt.
Verder lezen

De dilemma’s bij de overgang van moeten naar kunnen

Het derde Orakel van Delphi stond in het teken van ‘ketensamenwerking en energiebesparing’. Drie renovatiepraktijken werden belicht door bouwers die in de vorm van ketensamenwerking aan de gepresenteerde projecten gewerkt hebben.

De dilemma’s, ofwel de moeilijke keuze uit twee mogelijkheden, hebben vooral betrekking op de competentie, ambitie en mogelijkheden en de bijbehorende speelruimte, die gelden voor de participanten in de keten. Want de spelregels over de inbreng die van de ketenpartners verwacht wordt, zijn niet of bijna niet expliciet benoemd. Vooral voor de energetische kwaliteit is het van belang dat de samenwerking uitnodigt om de grenzen van de mogelijkheden te zoeken. Dit geldt in wezen voor de gehele kwaliteit. Niet het verleden moet het richtsnoer zijn, maar de nieuwe mogelijkheden. In die zin mag bij ketensamenwerking meer aandacht besteed worden aan het benutten van de mogelijkheden. Minder praten over labels, meer denken aan de realiseerbaarheid van de stappen op weg naar energieneutraliteit. Dus minder moeten en meer nadruk leggen op het kunnen, en de ontdekking van nieuwe perspectieven.
Het bijzondere is dat zo’n discussie zich automatisch ontwikkelt als gezamenlijk gekeken wordt naar de bestaande praktijk, met oog voor de stip op de horizon.

Het Orakel van Delphi is een initiatief en idee van de BouwhulpGroep en wordt in samenwerking met VNU Exhibitions en het kennisplatform RENDA georganiseerd.

Een keten van energie…

Vandaag vindt voor de derde maal het Orakel van Delphi plaats. Het podium is de Energievakbeurs in ‘s Hertogenbosch. Drie bouwers presenteren hier hun dilemma’s aan een panel van opdrachtgevers rond de thema’s ENERGIE en KETENINTEGRATIE. In de traditie van het Orakel van Delphi van ruim twee duizend jaar geleden, poogt dit orakel zienswijzen boven tafel te brengen, die je normaal gesproken niet ziet. De verfrissende nieuwe kijk van het event moet de praktijk van energie en ketenintegratie nieuw elan geven.

De bouwers Ballast Nedam, Huybregts Relou en VolkerWessels bieden tijdens het orakel –onder leiding van de BouwhulpGroep- een praktijkvoorbeeld aan het panel met de erbij behorende dilemma’s. Welke dilemma’s komen zij tegen in hun dagelijkse praktijk en zien de opdrachtgevers dit ook als een dilemma. Of weten zij wellicht de oplossing. Het spel tussen de deelnemers brengt nieuwe horizonnen in het vizier.

Het panel van wijze personen wordt deze editie gevormd door Nina Viegers, Manager Vastgoed WonenBreburg – Dik Roetert Steenbruggen Adviseur innovatie en duurzaamheid De Woonplaats – Nico van Ginkel Vastgoed ontwikkelaar Portaal en Jan Willem van de Groep Programmaregisseur Energiesprong Platform 31. Vanuit hun kennis en ervaring zullen zij reageren op de dilemma’s.

Verder lezen

Een revolutie in de productiemethode

Auteur: Martin Liebregts

Een sprong vooruit

De titel heeft geen betrekking op de woningbouw in Nederland, maar betreft een artikel over de productiemethode van het Volkswagenconcern, waarmee de productiekosten in de nabije toekomst met 20 procent verminderen (1) (2). En wat is nu de essentie van deze revolutionaire nieuwe productiemethode? De Duitse autobouwer heeft inwisselbare bouwstenen of modules ontwikkeld, die in alle 43 kleine en middelgrote modellen passen, de zogenaamde Modularer Querbaukasten (MQB). En dit levert nu de essentiële schaalvoordelen op, die tot structurele reductie van de productiekosten leiden. Dus verregaande standaardisatie met een grote mate van differentiatie in de uiteindelijk samengestelde producten.

Verder lezen

TIENDUIZEND-URENREGEL ALS BASIS VOOR VERNIEUWING

Auteur: Martin Liebregts en Yuri van Bergen

Het begint met transpiratie
In principe moet je hard werken om tot nieuwe inzichten te komen. Eureka ontstaat omdat je voortdurend met het onderwerp bezig bent. Dat wordt vaak vergeten bij allerlei sessies waarbij gebrainstormd wordt, zonder dat de betrokkenen beschikken over voldoende kennis en kunde. Ofwel zonder dat de aanwezigen het verdiend hebben om op Olympisch niveau te opereren. Om tot een nieuw idee te komen of een prestatie op niveau te leveren, wordt weleens de tienduizend-urenregel gehanteerd. Je moet een lange periode met de materie bezig zijn om tot nieuwe dingen te komen (1). In jaren uitgedrukt houdt dit in dat je minimaal vijf jaar bezig bent met het werk om tot vernieuwde inzichten te komen. En dan is er geen sprake van een bijbaantje. Voortdurend moet je van standpunt of gezichtspunt kunnen veranderen om de nieuwe verbanden te ontdekken. In die zin is de zoektocht naar een nieuwe idee, die de basis kan vormen voor innovatie, een weg met veel transpiratie, gebaseerd op inspiratie, of van je vak houden.
Zeker op het terrein van bouwen en wonen, wordt dit principe nog weleens vergeten. Iedereen woont, iedereen (ver)bouwt weleens wat, dus iedereen is een deskundige. Eenieder die dit dacht, moet worden teleurgesteld.
Tegelijkertijd is de zoektocht naar nieuwe vormen van creatief samenwerken volop in gang. In onze praktijk onderscheiden we twee vormen. De karakterworkshop met een ontwikkelregisseur en de co-engineering met een ontwerpregisseur (2). In het eerste geval gaat het erom de opgave scherp te krijgen en te vertalen naar een concept. In de tweede situatie betreft het de technische vertaling vanuit verschillende disciplines.

Verder lezen

Ontwerpen voor de vierkante meter

Op basis van integraal ontwerp en proces ligt niet alleen de auto industrie ver voor op de bouwsector. De meubelindustrie laat mooie voorbeelden zien waarin het gebruik, het ontwerp en de techniek geïntegreerd zijn in één product. Het resultaat is ruimtebesparende meubels die in te zetten zijn voor verschillende gebruiksfuncties. De eenvoud van ontwerp en gebruik zetten de toon. Dit videofragment geeft stof tot nadenken over hoe wij in de bouw zouden kunnen werken.

[youtube=http://youtu.be/dAa6bOWB8qY]

B-tower wil Koude Oorlog erfgoed in Zeeuws Vlaanderen redden

Door: Hill Scholte

Door Architecture for Humanity is een internationale prijsvraag (Open Architecture Challenge 2012) uitgeschreven. In de categorie ‘small projects’ is de B-tower van Gerrit Schilder en Hill Scholte als tweede geëindigd. Zij hebben gezocht naar een passende herbestemming van de sculpturale luchtwachttorens die begin jaren vijftig zijn gebouwd.

Verder lezen

In de ketensamenwerking is het minder ‘moeten’ en meer ‘kunnen’

Door: Corry Fontein – De Haan in opdracht van Ballast Nedam

In de periode van 2010 tot 2012 is aan de hand van twee proefprojecten door Woonbedrijf en Ballast Nedam een leertraject ingezet om tot een vernieuwende samenwerking te komen; de ketensamenwerking. Deze vorm van samenwerking biedt de kans om de bewoner met meer plezier te bedienen tegen gunstigere condities. De projecten Echternachlaan en Kruidenbuurt Zuid zijn de eerste werken die volgens de ketensamenwerking zijn uitgevoerd. Deze nieuwe manier van werken, is er een van vallen en opstaan waar we allemaal aan moeten wennen. Maar wel een die zeker tot nieuwe inzichten en mogelijkheden leidt. In het vervolg zal de kreet ´Ja maar´ plaatsmaken voor ´Ja en´. Dit keer zijn we in gesprek met projectleider Jorg van Waas van Woonbedrijf, met Yuri van Bergen van BouwhulpGroep en projectleider Justin Biemans van Ballast Nedam.

Verder lezen

Reflectie: Karakterworkshop en Co-engineering, een vorm van collectief bouwmeesterschap

door: Martin Liebregts

Een serie over de beeldkwaliteit – 5 –

De vakantie staat voor de deur en er ontstaat ruimte voor enige reflectie over de afgelopen periode. Een thema dat bij alle rust de volle aandacht kan krijgen, is beeldkwaliteit en schoonheid. Juist in de periode van rust, zoals tijdens de vakantie, nemen we daar tijd voor. We gaan de schoonheid van de natuur bewonderen of in musea ons vergapen aan de verbeeldingskracht van anderen en in de kerken ons laten inspireren door het samenspel van beeld, licht en ruimte. In de serie over de beeldkwaliteit, die in de eerste helft van dit jaar gepubliceerd is, is gepoogd de alledaagse schoonheid, die ons omringt, bespreekbaar te maken.
Verder lezen