Door: Martin Liebregts en Yuri van Bergen
Aanbod op maat
Al jaren besteden we met elkaar veel energie aan technische oplossingen die voor 80 à 90 procent hetzelfde zijn. We zijn gewend om op projectniveau de ogenschijnlijk unieke oplossing te bedenken. En dit heeft tot gevolg dat veel energie verloren gaat en juist de bijzonderheid van een project, zowel qua vraag als techniek, te weinig aandacht krijgt. Om dit proces te verbeteren richt de LEAN-aanpak zich niet alleen op de uitvoering, maar ook op het planproces. Als we dit in de praktijk oppakken, stappen we met elkaar in de traditie van de keuzeplannen uit de jaren zestig van de vorige eeuw (1).
Aanbod op maat veronderstelt dat die onderdelen van de oplossing die algemeen zijn en niet direct iets zeggen over de gebruiksprestaties gestandaardiseerd worden. Vervolgens worden al vooraf bedachte opties ontwikkeld, die voor een groot deel de ruimte voor maatwerk zullen invullen.
Om een dergelijke gedachte in de praktijk handen en voeten te geven, is twintig jaar geleden door de BouwhulpGroep het begrip ‘component’ geïntroduceerd (een samenstelling van geïntegreerde bouwdelen van een woning, die een specifiek gebruik ondersteunen of erin voorzien). Van de eengezinswoning is te denken aan gevel, dak, woning-intern, installaties en woonomgeving.
Allianties met keuzeplannen
In de afgelopen jaren is met verschillende combinaties van marktpartijen in een vorm van alliantie gewerkt aan een geïntegreerd aanbod, dat past bij de gedachten van het samenspel van standaardisatie met maatwerk (2). Nu het totale aanbod enige omvang heeft gekregen, is het van belang het totaal te introduceren, in samenspel tussen vraag en aanbod, in de markt van woningaanpassingen. Om dit mogelijk te maken, zullen er contingenten – toegewezen aandeel van de te renoveren woningen – gecreëerd moeten worden om dit in te vullen. Dan kunnen de keuzeplannen open en vrij gekozen en aangepast worden.
Van traditie tot SMART
Het huidige aanbod sluit qua techniek nog sterk aan bij de huidige traditie. De volgende stap is om nieuwe innovaties te verwerken in de componenten (3). Als de gekozen modules goed zijn, zijn ze in de loop der tijd altijd in te passen. Dan is er eindelijk sprake van een oplossing, die terecht de titel ‘SMART’ draagt (4).
1) De periode 1945-1975 in de woningbouw wordt gekenmerkt door een sterke standaardisatie in normen en techniek. Het resultaat was o.a. de grote opkomst van systeemwoningen en de keuzeplannen in de jaren zestig. Bij dit laatste ging het om ladenplannen, die op verzoek op onderdelen aangepast konden worden (maatwerk).
2) In de afgelopen drie jaar zijn er voor de verschillende componenten van een woning (gevel, dak, woning-intern etc.), in samenwerking met de toeleverende industrie in de vorm van allianties, diverse samenhangende oplossingen bedacht met titels als SMILE, BEAM, PANZER, RUIMTE+ etc. Per component zijn er eventueel meerdere oplossingen mogelijk, met de bijbehorende samenwerkingen. Door de BouwhulpGroep wordt dit aanbod, standaardisatie gekoppeld aan maatwerk, gebundeld in een totaal aanbod en vastgelegd in het boek ‘Keuzeplannen uit het componentenboek’.
Eind dit jaar zal een conferentie gehouden worden, waarbij vragers en aanbieders aanwezig zullen zijn om te kijken of via het beschikbaar stellen van contingenten het aanbod in concurrentie verder geoptimaliseerd kan worden.
3) ‘SMARTRENOVATIE 1,0; de introductie van een duurzaam renovatieconcept als motor voor innovatie’, Yuri van Bergen en Martin Liebregts, Hollands-Ontwerp.nl, 23 mei 2012.
‘Van woonerfwoning naar hybridewoning’, Martin Liebregts, Kennisbank BestaandeWoningbouw.nl, 16 september 2013
4) Bijeenkomst ‘De opstap+’, 11 november 2013
