Willen we nou innoveren of willen we vriendjes worden?

door: Jan Willem van de Groep

Vriendjes worden; de discussies over ketensamenwerking volgend lijkt dat de opgave te zijn voor de vragers en makers in de bouw. De corporatie en de aannemer kruipen lekker dicht tegen elkaar aan en voilà…de ketensamenwerking is geboren. O ja…dat doen we om de faalkosten in de bouw omlaag te brengen. Maar gaat het daar nou daadwerkelijk om? Ik denk van niet. Sterker nog, ik denk dat die aanvliegroute voor veel corporatie forse governance problemen en natuurlijke weerstanden oproept.

Het grootste probleem in de bouwsector is de afwezigheid van innovatie. Ja…op productniveau wordt er voldoende geïnnoveerd. Zo was ik kortgeleden nog bij Jaga een fabrikant van warmte-afgifte systemen. Daar wordt op een indrukwekkende manier geïnnoveerd. Probleem is echter wel dat de installateurs absoluut niet snappen wat ze met die innovaties aan moeten. Dat ontwerpers en engineers niet in staat zijn die producten op een slimme manier te integreren met andere bouwproducten tot slimme integrale concepten. Concepten die door continue innovatie steeds beter en goedkoper worden, in andere sectoren een gebruikelijk fenomeen.

Verder lezen

Prijsvraag Hollands-Ontwerp Award 2012

Let op! De jury heeft besloten de inschrijfdatum met vier weken te verlengen. Medio januari 2012 worden de genomineerden tijdens een persdag bekend gemaakt. De uiterlijke inschrijfdatum is 9 januari 2012.

Prijzengeld t.w.v.: € 5.000
Deadline: 1 februari 2012

Bouwen doen we niet meer alleen. De tijd dat er één oplossing of één persoon leidend is, is verdwenen. We hebben te maken met vele mensen, regels en oplossingen die de huidige vraag domineren. Welke student weet zijn rol te vervullen in dit ‘collectief bouwmeesterschap’. Wie heeft het beste idee voor de bestaande bouw 2012 en ontvangt naast het prijzengeld een nieuwe baan!

Voor meer informatie klik hier

Prijsvraag Hollands-Ontwerp Award 2012

Prijzengeld t.w.v.: € 5.000
Deadline: 1 februari 2012

Bouwen doen we niet meer alleen. De tijd dat er één oplossing of één persoon leidend is, is verdwenen. We hebben te maken met vele mensen, regels en oplossingen die de huidige vraag domineren. Welke student weet zijn rol te vervullen in dit ‘collectief bouwmeesterschap’. Wie heeft het beste idee voor de bestaande bouw 2012 en ontvangt naast het prijzengeld een nieuwe baan!
Voor de derde maal wordt de prijsvraag Hollands-Ontwerp Award gebruikt als podium om innovatie in de bestaande bouw te stimuleren. Centraal dit jaar staat het thema ‘kringloopdenken’. Waar het verleden, heden en de toekomst met elkaar verbonden worden als een continuüm. Met andere woorden wat weet je met innovatie te benutten van de bestaande woning. Hoe kun je met innovatie inspelen op de vraag van de huidige gebruiker met een goede kosten-kwaliteitsverhouding en beperking van de milieubelasting. En in hoeverre draagt de innovatie bij tot een levensduurverlenging en de rendabele investering die daarmee gepaard gaan?

De jury wordt –net als vorig jaar-  voorgezeten door Mathijs van Dijk – Directeur Well Design. Overige juryleden worden gevormd door enkele aandeelhouders van de weblog Hollands-Ontwerp, in alfabetische volgorde: Doris de Bruijn – Bouwkundig productontwikkelaar SlimRenoveren, Jan Willem van de Groep – Programmaregisseur SEV EnergieSprong, Remco Spiering – Projectmanager SBR en Yuri van Bergen – adviseur BouwhulpGroep (secretaris). Aanmelden kan tot 1 december 2011. Klik hier om je in te schrijven.

De inzendingen maken deel uit van de tentoonstelling ‘Hollands-Ontwerp’ tijdens de Renovatiebeurs 2012 te ’s-Hertogenbosch. Hier worden de beste ideeën drie dagen aan een breed publiek tentoongesteld.

Verder lezen

Active House: woningen die meer geven dan nemen

Door: Haico van Nunen en Yuri van Bergen

Als we om ons heenkijken vormt de bestaande woningvoorraad onze leefomgeving voor de komende eeuw(en). Dezelfde woningen die we nu zien staan er over dertig of veertig jaar  nog steeds. Het is dan nu ook zaak om deze woningen bij een renovatie ingreep goed aan te pakken. Een lik verf volstaat dan niet meer, er moeten grote stappen gezet worden. Alleen de (energiebesparende) maatregelen nemen die voor korte termijn nodig zijn, getuigt van kortzichtigheid en weinig begrip voor de levensduur van onze woningvoorraad. De woningen moeten ook actief een rol gaan spelen bij de energieopwekking. Het Active House project Montfoort is hier een voorbeeld van.

Active House is a vision of buildings that create healthier and more comfortable lives for their occupants without negative impact on the climate – moving us towards a cleaner, healthier and safer world.’

Active House is een voorbeeld dat inzet op de lange termijn en integraliteit als onderliggende gedachte met zich meedraagt. Niet alleen energiebesparing, maar ook ruimte, licht, beleving, comfort en energieopwekking zijn een onderdeel van de oplossing en de visie op de toekomst. In Woerden wordt een van de voorbeelden gerealiseerd(1).

Verder lezen

Met een dak wordt lucht ruimte

Door: Yuri van Bergen en Karleun Liu

De economische en culturele ontwikkelingen in de maatschappij zorgen ervoor dat eisen, die aan een woning worden gesteld, voortdurend wijzigen. Bijvoorbeeld het dak dient niet langer enkel als beschermer tegen weer en wind, maar moet een oplossing bieden voor het besparen van energie, opwekken van energie, hergebruik van hemelwater en ruimte bieden voor slapen of hobby(1).

Nederland telt 7,1 miljoen woningen, waarvan circa 2,3 miljoen in bezit zijn van woningcorporaties. In Nederland domineert de eengezinswoning en zij omvat circa 70 procent van het totale bezit. Uit de periode 1950–1975 gaat het om ruim 2,5 miljoen woningen, waarvan circa 1,5 miljoen in de categorie doorzon vallen. Dat is meer dan 100 miljoen vierkante meter dak!
Het aantal partijen dat zijn diensten voor het dak aanbiedt, is gegroeid van één naar een keten van hoofd- en nevenaannemers. Samen met de opdrachtgever wordt iedere keer gezocht naar de technische en logistieke oplossingen, specifiek voor het complex. Voor de eindgebruiker is de werkwijze onnodig duur, met veel overlast, weinig keuzemogelijkheden en veel risico’s op kwaliteitstekortkomingen.

Alliantie Dak+(2) denkt met het zichtbaar en haalbaar maken van nieuwe perspectieven een aanzet te hebben gegeven voor een slim, integrale en betaalbare oplossing voor het renoveren van daken. Er wordt een oplossing geboden voor het isoleren van hellende daken van doorzonwoningen uit de periode 1950–1975. Hierbij kan door middel van styling en tuning aan de specifieke wensen van beheerder en gebruiker gehoor kan worden gegeven.

Verder lezen

van systeemwoning naar concept: een ogenschijnlijke herhaling

door: Martin Liebregts en Yuri van Bergen

Een serie over systeemwoningen -1-

De tijd leert het ons

In de periode 1950-1979 zijn er in Nederland ca. 450 duizend systeemwoningen gebouwd (ongeveer 15 procent van de totale woningproductie van die tijd), die vaak de naam dragen van de oorspronkelijke bouwers (ERA, WILMA, MUWI etc.). Het zijn nog steeds merken die aanduiden wat de specifieke kwaliteit van de woningen is. Het waren niet alleen bouwers die zich verbonden met dergelijke producten. Ook de bekende ‘moderne’ architecten droegen – vooral in de beginfase – hun steentje bij en gaven er hun naam aan. In de tweede fase, vanaf medio jaren zestig, is het steeds meer een ‘aannemersbouw’ geworden. Het uiterlijk kwam enigszins op de achtergrond te liggen. In die periode lag steeds meer het accent op de technische kwaliteit en het te realiseren comfort in grote hoeveelheden, in plaats van op uitstraling en identiteit. De serie van veel domineerde, terwijl we nu op zoek zijn naar de serie van één. Als we nu terugkijken in de tijd, wat kunnen we er dan van leren?

Verder lezen

aankondiging Hollands-Ontwerp Award 2012

Afgelopen jaar ontving Hill Scholte tijdens de Internationale Bouwbeurs te Utrecht de Hollands-Ontwerp Award 2011 uit handen van juryvoorzitter Mathijs van Dijk. De Hollands-Ontwerp Award  – de nieuwe generatie aan het woord – is een prijs voor (afstudeer)projecten die zich richten op innovaties in de bestaande bouw. Floor Theuns en Hill Scholte (van de Willem de Kooning Academie Rotterdam) hebben de prijs gekregen voor het project ‘New Kid in Town’, een ontwerp voor de herbestemming van een oude machinefabriek. De tweede prijs ging naar het project ‘PV Renovatiedak’ van Mark Straver (TU Eindhoven) en de derde prijs werd in de wacht gesleept door Sander Smoes (TU Delft) met het project ‘De Vakman Centraal’.

Voor het komend jaar zijn er nieuwe kansen voor studerend Nederland. De BouwhulpGroep is samen met VNU Exhibitions begonnen met de voorbereidingen voor de prijsvraag Hollands-Ontwerp Award 2012. Als podium
wordt de Renovatiebeurs in Den Bosch gebruikt. De uitreiking vindt plaats op 6
maart 2012, de eerste beursdag.

BouwhulpGroep 2011

Verder lezen

Actiefhuis morgen gangbaar (2): de Toyota Prius als metafoor

Door: Martin Liebregts en Yuri van Bergen

De afgelopen vijftig jaar hebben zich grote veranderingen voorgedaan in het energiegebruik in de woning. In principe werd er geleefd met de cyclus van de dag en van de seizoenen. In de jaren vijftig gingen de bewoners relatief vroeg naar bed. Veelal als de duisternis intrad. En voor zover er ’s avonds geleefd werd, betrof het veelal één vertrek met verlichting en verwarming. Het aantal elektrische apparaten bestond uit niet meer dan een eenvoudige wasmachine, een stofzuiger, een strijkijzer, een radio en, ingeval van het ontbreken van gas, een elektrisch fornuis. Het elektrisch fornuis werd tijdens het stookseizoen ingeruild voor de plattebuiskachel in de woonkeuken. Het elektraverbruik lag beneden de 500 kWh en de verwarming, uitgedrukt in kWh, bedroeg ook minder dan 2.000 kWh. In totaal ging het om zo’n 2.500 kWh equivalent. Nu, vijftig jaar later, is dit meer dan verdrievoudigd, ondanks allerlei energiebesparende maatregelen.

Verder lezen

DUURZAAMHEID IS EEN WEG, GEEN DOEL

door Martin Liebregts

Bij duurzaamheid gaat het niet om op zichzelf staande doelen, maar om een maatschappelijk en economisch verantwoorde manier van handelen. Dit blijkt wel uit het nieuws dat op ons afkomt, waarbij doelstellingen hulpmiddelen zijn om in beweging te komen.
Bijna elke dag staat er in de krant een bericht over nieuwe perspectieven ten aanzien van duurzaamheid, die tot uitdrukking komen in uiteenlopende ambities. Het meest aansprekende geluid was voor mij het verhaal van de bestuursvoorzitter van Unilever, Paul Polman. In het interview in de NRC van 15 november 2010 getiteld ‘Met dit beleid nemen we een risico’ wordt gesteld: ‘Unilever wil tot 2020 de omzet verdubbelen en de milieubelasting halveren’. Tevens stelt hij: ‘Een bedrijf moet in de pas lopen met de samenleving’. Om dit handen en voeten te geven, heeft Unilever alle producten van de hele keten geanalyseerd op hoe groot de impact is op het milieu.

Verder lezen

Het pamflet dat oproept tot een serie van één

De woningbouw staat voor een gigantische opgave. De huidige voorraad moet de komende decennia aangepast worden aan de eisen van de eenentwintigste eeuw. Over vijftig jaar zal de woningbouw in Nederland voor een groot deel bestaan uit de huidige zeven miljoen woningen in een aangepaste versie.

Een groot probleem op termijn zal de beschikbare arbeidscapaciteit voor de totale woningbouw zijn. De verwachting is dat nieuwbouw de komende twintig jaar op het huidige peil blijft. Een deel (55 procent) is voor uitbreiding en het resterende deel voor vervanging. De toename van onderhoud en renovatie leidt bij de huidige wijze van productspecifiek produceren tot twee essentiële problemen:

  • Een ongunstige kosten-/kwaliteitsverhouding (te duur in relatie tot nieuwbouw);
  • Een te groot beslag op de beschikbare arbeidscapaciteit.

De verhouding loon-materiaal bedraagt bij renovatie 60:40 en is het omgekeerde van nieuwbouw. Gezien de te verwachten groei van de onderhouds- en renovatiemarkt, zal de komende vijftien tot twintig jaar de arbeidscapaciteit op de bouwplaats met 50 procent moeten stijgen of zelfs verdubbelen. Dit is gewoon onmogelijk.

Nieuwe vormen van samenwerking ontstaan en er verschijnen partijen op het toneel met een gericht aanbod om de kwaliteitsaanpassing succesvoller te laten verlopen, in de vorm van projectoverstijgende oplossingen. Om de problematiek te schetsen en visie op de toekomstige ontwikkelingen te geven heeft de BouwhulpGroep hiervoor in samenwerking met de SEV een notitie opgesteld met als titel: ‘PAMFLET: Woningbouw als Hollands-Ontwerp’.

Verder lezen