KIS beperkt het risico

Door Jelle Persoon en Yuri van Bergen

serie over kwaliteitssturing deel – 4 –

Met de opkomst van nieuwe vormen van samenwerken is het beeld ontstaan dat de opdrachtgever langzaam grip begint te verliezen op de eindkwaliteit van de woning. Met het spreken over prestaties en eindkwaliteit zijn we als het ware ‘merken loos’ gaan bouwen. Waar men traditioneel gebruik maakt van een bestek om het ‘eigen bewezen merk’ te borgen, vraagt deze manier van bouwen een nieuwe manier van toezicht. Kwaliteit sturing In Stappen! Een methode waar vanaf het begin de referentiekwaliteit scherp wordt neergezet.

Drents Dorp - Eindhoven

Verder lezen

Een idee: de woningbouw in kaart brengen

De Google Maps van de bestaande bouw

De geschiedenis van de cartografie laat zien dat we in de afgelopen honderden, duizenden jaren veel van de geografische opbouw geleerd hebben door voortdurend verder te gaan met de kennis die door andere gedocumenteerd is (1). Op dit moment zijn we in staat ons te bewegen in elk werelddeel, land of stad zonder dat we op elke hoek de weg moeten vragen. Of het nu om de navigatiesystemen gaat of om Google Maps, in alle gevallen staat ons kennis ter beschikking die door duizenden of miljoenen mensen is verzameld, gedocumenteerd en op eenduidige wijze is te raadplegen. Voor de woningbouw in Nederland is dit ook een aardige ambitie om met elkaar te formuleren. De huidige stroom van informatie biedt nieuwe mogelijkheden. En de resultaten van de informatiedelingen en verwerkingen kunnen tot totaal onverwachte inzichten of bevindingen leiden. Bijvoorbeeld de koppeling van de lengte- en breedtegraden van de Facebook gebruikers leidde tot een gedetailleerde wereldkaart.

PTOCEMAEUS’ wereldkaart, hertekend in de 15e eeuw

Verder lezen

Woningvoorraad, uniformiteit in verscheidenheid

Woningtype verbijzonderd door bouwjaarklasse

De circa 7,3 miljoen woningen in Nederland kennen een grote overeenkomst door het beperkt aantal woningtypen dat in een korte periode in een hoog tempo gerealiseerd is. Meer dan 80 procent dateert van na 1945. En de woningen van voor 1945 zijn veelal in de afgelopen dertig jaar aangepast aan de eisen van de tijd en komen zo dichter bij de andere woningen uit de latere bouwperiode te liggen, omdat slechts een beperkt deel van de oorspronkelijke woning is overgebleven.
Theoretisch zijn zeven basistypen te onderscheiden, die bepaald worden door de schakeling van de woningen onderling en de ontsluiting van de woongebouwen (1):

  •  Vrijstaande woning
  •  Twee-onder-een-kapwoning
  •  Rijtjeswoning
  •  Maisonnettewoning
  •  Galerijwoning
  •  Portieketagewoning
  •  Overige flatwoning.

Verder lezen

Normen, de taal van de prestaties

Door: Jelle Persoon en Yuri van Bergen

serie over kwaliteitssturing deel – 3 

Bij het ontwikkelen van grootonderhoudsplannen wordt steeds vaker gekozen voor een vorm van keten- en procesintegratie. De aannemer wordt dan ‘co-maker’. Het motief is dat hiermee de kennis van marktpartijen optimaal wordt benut. Grofweg komt het erop neer dat naar aanleiding van de vraag van de corporatie de co-maker op basis van een opname van de woningen een probleemanalyse maakt en oplossingen voorstelt. Vervolgens worden de oplossingen tot maatregelen uitgewerkt en daarna uitgevoerd. Het moge duidelijk zijn dat de probleemanalyse en dus ook de opname bepalend is voor het plan en dus voor de te realiseren kwaliteit.

BouwhulpGroep - funtionele eisen Normenboek_1000px

Verder lezen

Overpeinzing: selecteren op kwaliteit en kosten en de ruimte in het plan

Door: Martin Liebregts en Yuri van Bergen

Ruimte in het plan en waarderingsaspecten

Als een plan volledig vastgelegd is in bestek en tekeningen is de inbreng van de aanbieder/bouwer slechts beperkt ten aanzien van de specificatie en technische vertaling ervan. Het gaat dan om optimalisatie van vooral service en dienstverlening tijdens het uitvoeringsproces en erna, die het kwalitatieve onderscheid moet bepalen tussen de verschillende aanbieders tijdens de selectie. Als de techniek of de technische oplossing niet is vastgelegd en alleen het programma is geformuleerd, kunnen ogenschijnlijk gelijksoortige aanbiedingen 20 à 25 procent verschillen door keuze in materialen en bescheiden karakter van de oplossing. Het is daarom van belang de prijs niet in alle situaties op gelijke wijze een rol te laten spelen in de waardering en de selectie van de aanbieders. Schematisch gesproken kan selectie op drie niveau van (technische) gedetailleerdheid plaatsvinden:

  • Programma van eisen
  • Globale werkomschrijving
  • Bestek en tekeningen.

KIS MAAKT KWALITEIT BEHAPBAAR

Door: Jelle Persoon en Yuri van Bergen

serie over kwaliteitssturing deel – 2

Met vallen en opstaan wordt in de bouw gezocht naar nieuwe vormen van samenwerken tussen ‘opdrachtgever’ en ‘uitvoerende partijen’ en de uitvoerende partijen onderling. Het ‘LEAN produceren’ in de bouw is hierbij een veelgenoemd streven.

Dit betekent dat met zo weinig mogelijk verspilling de gevraagde kwaliteit wordt geleverd. Maar wat is nu kwaliteit? Traditioneel wordt kwaliteit in het bestek vastgelegd. Nauwkeurig worden materialen en werkwijze weergegeven in tekst en tekeningen. Een omvangrijk en ook ingewikkeld instrument dat de basis is van het contract en hiermee ook de basis is voor de directievoering en het toezicht op de bouw. De praktijk heeft wel uitgewezen dat dit geen garantie is voor de kwaliteit. Naast dat het bestek niet altijd even zorgvuldig wordt beoordeeld en gecontroleerd, is het voor de uitvoerenden geen toegankelijk document.

BouwhulpGroep Kwaliteitsborging_1000px

Verder lezen

De opkomst van de componenten

Lange tijd werd zowel de nieuwbouw van woningen als de renovatie en groot onderhoud als totaaloplossing gezien. Alsof het gaat om een stapeling van uiteenlopende ‘losse’ bouwdelen. In de praktijk wordt er nu een aanbod ontwikkeld dat zich richt op samenhangende bouwdelen, die een specifiek gebruik ondersteunen, en aangeduid met componenten. Te denken valt aan dak, gevel, keuken/douche/toilet et cetera. Gebouwonderdelen die hun eigen specifieke eisen kennen met de erbij behorende cycli van onderhoud en aanpassing in de tijd.
De ontwikkeling van het specifieke aanbod in verschillende sectoren van de maatschappij dateert uit de zeventiger jaren van de vorige eeuw. Toen is de basis gelegd voor het aanbod van nu. Of het nu om keuken, badkamers of autoreparaties gaat. De specialisering is toen begonnen (1).

ComponentRenovatie_BouwhulpGroep

Verder lezen

Het verhaal achter het programma stuurt

Terugblik op het renovatieproject ‘De Poorters van Montfoort’

Op donderdag 27 juni is er een lezing verzorgd met als titel ‘samenwerken levert uiteindelijk energie’. De lezing behandelt het renovatieproject ‘De Poorters van Montfoort’, waarbij vanuit de gedachtegang van Active House een renovatieplan is uitgerold en gerealiseerd (1). Nu een dag later is het overduidelijk dat de titel niet de essentie dekt. Eigenlijk had het moeten gaan over hoe verhalen met bijbehorend programma een plan met bijbehorende kwaliteit stuurt.

Verder lezen

Kwaliteit moet je iets onontkoombaars geven

Soms word je en passant gewezen op een uitspraak of artikel dat een onderwerp op de juiste wijze raakt. Het betreft hier een uitspraak van Jonathan Ive in het artikel ‘De kluizenaar achter het design van Apple’ (1). Het citaat luidt: “We proberen producten te maken, die op een of andere manier onontkoombaar zijn, die je het gevoel geven dat ze de enige oplossing bieden die klopt.” Eigenlijk poog je dit bij woningbouw – nieuwbouw of renovatie – ook te bereiken. Het geheel moet voor de bewoner een soort vanzelfsprekendheid zijn, waarbij hij of zij zich thuisvoelt en alles direct past. De woning moet zo passen dat de bewoner zijn eigen accenten aanbrengt zonder dat de woning zijn eigenheid verliest. Als dit in de praktijk gerealiseerd wordt, dan is niet de techniek of de technische oplossing de leidraad, maar het gebruik en de passie van de gebruiker.
Verder lezen

Een versnipperde markt die hapert

Terugval in de woningbouwproductie

Opnieuw is er sprake van krimp in de bouwsector, meldde Trouw afgelopen zaterdag 14 juni 2013 (1). Sinds het begin van de crisis in 2008/2009 is er sprake van een afname van de investeringen in de woningbouw met zo’n 25 procent en dit betreft alle onderdelen van de woningbouw (2). Op alle mogelijke uitgaven staat op dit moment de rem. Dit geldt ook voor de DHZ-markt (3). Dus op alle fronten is sprake van achteruitgang. Nu is de terugval in de bestaande bouw beduidend lager dan die in de nieuwbouw (4).
Maar de verschillende deelmarkten van de woningbouw zijn niet zomaar uitwisselbaar en kennen ieder hun eigen karakter. Toch is het van belang ondanks alle verschillen te zoeken naar de overeenkomsten.

BouwhulpGroep_verdeling_van_omzet_in_woningbouw_1000px

Verder lezen