Van alle tijden
Zoeken naar meer flexibiliteit in de woningbouw is de afgelopen honderd jaar een steeds terugkerend thema geweest. Twee invalshoeken bepalen de discussie: de betaalbaarheid of beschikbaarheid van woningen en het bijbehorende efficiënt ruimtegebruik (besparing aantal vierkante meter), of de ruimte voor veranderingen in gebruik. De gedachte kwam bij me op toen ik op de tentoonstelling in het Van Abbemuseum onderstaande tekening van El Lissitzky zag. Op de tekening is een wandmeubel afgebeeld, waarbij de ruimte op eenvoudige wijze op verschillende manieren ingericht kan worden, afhankelijk van het gebruik. Dit idee was eind jaren twintig geboren vanuit de grote woningnood, die er toen in Moskou heerste. Maar ook in Nederland zijn in diezelfde periode allerlei ideeën geboren om de woningen gedurende de dag zo efficiënt en passend mogelijk te maken (zie onder andere Bergpolderflat van Van Tijen).
